Πώς αποζημιώνονται σε τροχαίο ατύχημα οι επιβάτες ενός αυτοκινήτου ή μιας μηχανής;

Φέρουν ποτέ ευθύνη οι επιβάτες για το ατύχημα στο οποίο εμπλέκεται το όχημα όπου επέβαιναν ή για την έκταση των ζημιών που οι ίδιοι υπέστησαν;

Ο επιβάτης (τρίτος) γενικά δε φέρει ευθύνη και μπορεί να στραφεί, για την αποζημίωσή του, τόσο κατά του άλλου ζημιογόνου οχήματος που συγκρούστηκε με αυτό στο οποίο επέβαινε, όσο και κατά του οχήματος στο οποίο επέβαινε.

Ανάλογα, δηλαδή, με το ποιος είναι ο υπαίτιος του τροχαίου, μπορεί ο επιβάτης να στραφεί κατά αυτού, για να διεκδικήσει αποζημίωση.

Όταν ένα όχημα εκτρέπεται από την πορεία του χωρίς να εμπλέκεται στο ατύχημα κάποιος άλλος οδηγός ή άλλο πρόσωπο, το άτομο που επιβαίνει ως συνεπιβάτης στο όχημα, ακόμη και όταν πρόκειται για συγγενικό του υπαίτιου οδηγού πρόσωπο, μπορεί να διεκδικήσει αποζημίωση για τις ζημιές και την τυχόν ηθική βλάβη που υπέστη. Ο συνεπιβάτης δεν μπορεί όμως να διεκδικήσει αποζημίωση από την ασφαλιστική εταιρεία που καλύπτει την έναντι τρίτων αστική ευθύνη του οδηγού και του εμπλακέντος στο ατύχημα αυτ/του, εάν ο ίδιος τυγχάνει ιδιοκτήτης ή συνιδιοκτήτης του αυτ/του στο οποίο επιβαίνει ως συνοδηγός.

Εσφαλμένα υπάρχει η εντύπωση, ότι, αν κάποιος στραφεί δικαστικά με αγωγή εναντίον οικείου του προσώπου, δηλαδή φίλου ή γνωστού του οδηγού, αυτό θα αποβεί εις βάρος του δεύτερου, καθώς θα εμπλακεί σε δικαστικές διαδικασίες, ενώ δεν υπήρχε κακή πρόθεση από την πλευρά του ενάγοντος. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Είναι λάθος να συγχέουμε το ποινικό κομμάτι ενός τροχαίου ατυχήματος με το αστικό. Μπορούμε και οφείλουμε να δηλώνουμε στην τροχαία τον τραυματισμό μας και την επιθυμία μας για αστική αποκατάσταση της ζηίας μας. Παράλληλα, μπορούμε να δηλώσουμε ότι δεν επιθυμούμε την ποινική δίωξη του υπαιτίου για το τροχαίο. Με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε να αποζημιωθούμε από την ασφαλιστική του γνωστού/φίλου μας, χωρίς περαιτέρω δική του ανάμειξη με Ποινικό Δικαστήριο. Πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι η ασφαλιστική εταιρεία είναι αυτή που καταβάλλει την αποζημίωση και όχι ο οδηγός. Ακόμα, όμως, και αν (υποχρεωθούμε να) ζητήσουμε την ποινική δίωξη του άλλου, μπορούμε σε κάθε περίπτωση, μέχρι και στο Ακροατήριο, να ανακαλέσουμε τη δήλωσή μας, ώστε να παύσει η ποινική δίωξή του και να μην υπάρξουν ποινικές συνέπειες σε βάρος του.

Οποιαδήποτε υπόδειξη της Τροχαίας, όπως η ακόλουθη, ότι δηλαδή, «για να αποζημιωθείς χρηματικά/αστικά πρέπει να δηλώσεις ότι επιθυμείς την ποινική δίωξη του οδηγού», είναι λανθασμένη και δεν ισχύει σε καμία περίπτωση.

Αν η σύγκρουση γίνει με άλλο όχημα το οποίο φέρει και την ευθύνη της πρόκλησης του ατυχήματος, τότε ο συνεπιβάτης μπορεί να στραφεί δικαστικά κατά του άλλου οχήματος, δηλαδή του οδηγού και της ασφαλιστικής του εταιρείας. Αν όμως υπάρχει συνυπαιτιότητα και των δύο οχημάτων, τότε ο συνεπιβάτης θα στραφεί κατά και των δύο ασφαλιστικών και των οχημάτων και θα αποζημιωθεί πλήρως από κάποια από αυτές είτε εν μέρει από εκάστη από αυτές.

Ο συνεπιβάτης έχει υπαιτιότητα όχι για τις συνθήκες του ατυχήματος, διότι αυτό δεν μπορεί να το ελέγξει. Μπορεί όμως να του καταλογισθεί ευθύνη για τον τραυματισμό του ή την έκταση αυτού. Υποχρεούται να φοράει πάντα ζώνη/κράνος. Αν αποδειχθεί ότι δε φορούσε ζώνη/κράνος και τραυματίστηκε, τότε του καταλογίζεται συνυπαιτιότητα, το ποσοστό της οποίας αφαιρείται από την αποζημίωση που θα εισέπραττε στην περίπτωση που δεν είχε συνυπαιτιότητα.

Συνυπαιτιότητα έχει, επίσης, αν μπει σε αυτοκίνητο και αποδειχθεί ότι γνώριζε πως ο οδηγός ήταν υπό την επήρεια μέθης, τοξικών ουσιών ή δεν είχε δίπλωμα οδήγησης.

Γενικά, αν αποδειχθεί ότι γνώριζε πως ο οδηγός δεν ήταν σε θέση να οδηγήσει, τότε ο συνεπιβάτης φέρει ευθύνη όχι για το τροχαίο αλλά για τον τραυματισμό του, η οποία του καταλογίζεται με το σκεπτικό ότι αποδέχθηκε τον κίνδυνο και την πιθανότητα να εμπλακεί σε τροχαίο ατύχημα.