O χρόνος παραγραφής εγκλημάτων και ποινών

Όταν παραγραφεί ένα αδίκημα, είναι προφανές ότι δεν μπορεί πλέον να επιβληθεί ποινή και ο κατηγορούμενος απαλλάσσεται. Επίσης, όταν κανείς έχει καταδικαστεί ερήμην, αλλά δε συλληφθεί εντός κάποιων χρονικών ορίων, δεν μπορεί πλέον να εκτίσει την ποινή του, διότι αυτή έχει παραγραφεί!

Το πότε παραγράφεται ένα έγκλημα ή αδίκημα το ορίζει ο Ποινικός Κώδικας ως εξής:

1. Τα κακουργήματα: μετά από 20 έτη, αν γι’ αυτά προβλέπεται η ισόβια κάθειρξη, ενώ μετά από 15 έτη σε κάθε άλλη περίπτωση, όταν δηλαδή προβλέπεται πρόσκαιρη κάθειρξη (5-20 έτη).
2. Τα πλημμελήματα: μετά από 5 έτη.
3. Τα πταίσματα: μετά από 1 έτος.

Η παραγραφή ξεκινά από την τέλεση του αδικήματος, αλλά αναστέλλεται για όσο χρόνο διαρκεί η κύρια διαδικασία και έως ότου γίνει αμετάκλητη η καταδίκη, ως εξής: 5 έτη για τα κακουργήματα, 3 έτη για τα πλημμελήματα και 1 χρόνο για τα πταίσματα.

Η έναρξη της διαδικασίας ισοδυναμεί με την επίδοση στον κατηγορούμενο κλήσης ή κλητηρίου θεσπίσματος για να εμφανιστεί σε Δίκη, οπότε, αν λάβει χώρα αυτή η επίδοση, η παραγραφή αναστέλλεται κατά τα ανωτέρω και ανέρχεται σε 25 (ή 20 αντίστοιχα) έτη για κακουργήματα, 8 χρόνια για πλημμελήματα και 2 χρόνια για πταίσματα. (Σημ. την παραγραφή αναστέλλει μόνον η νόμιμη επίδοση της κλήσης, οπότε αν αυτή πάσχει από τυχόν ακυρότητα, θεωρείται ότι η αναστολή δεν έλαβε χώρα ποτέ).

Οι ποινές μπορούν, επίσης, να παραγραφούν ως εξής:

-τα ισόβια μετά από 30 έτη
-η κάθειρξη (5 έως 20 ετών) μετά από 20 έτη
-η φυλάκιση και η χρηματική ποινή μετά από 10 έτη
-κάθε άλλη μικρότερη ποινή (π.χ. κράτηση, πρόστιμο) μετά από 2 έτη.

Η παραγραφή ξεκινά από τότε που η ποινή γίνεται αμετάκλητη, δηλαδή από τότε που αυτή εκδόθηκε, αν δεν επιτρέπεται έφεση και σε δέκα μέρες από τότε που επιδόθηκε στον καταδικασθέντα η εφέσιμη ποινή, εφόσον δεν ασκήσει έφεση.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν κάποιος, για παράδειγμα, καταδικαστεί ερήμην για πλημμέλημα (π.χ. σωματική βλάβη από αμέλεια) σε φυλάκιση και χρηματική ποινή και παραμείνει φυγόποινος για 10 έτη, δεν μπορεί πλέον να εκτίσει την ποινή του, λόγω παραγραφής.

Η παραγραφή της ποινής που δόθηκε με αναστολή παρατείνεται ισόχρονα με τη διάρκεια της αναστολής. Έτσι, στο παραπάνω παράδειγμα, αν οι ποινές ήταν με 3ετή αναστολή, η παραγραφή συμπληρώνεται σε 13 χρόνια.