Η σημασία των INCOTERMS στο διεθνές εμπόριο

Το Γραφείο μας είναι, μεταξύ άλλων, εξειδικευμένο στο δίκαιο των διεθνών μεταφορών. Πριν έλθει στην Ελλάδα και αποκτήσει κατάρτιση στο Ελληνικό δίκαιο, η δικηγόρος Λάουρα Κονβερτίνι (Laura Convertini) υπήρξε για δύο χρόνια νομικός σύμβουλος σε μεγάλη ιταλική εταιρία logistics, χερσαίων, αεροπορικών και θαλάσσιων διεθνών μεταφορών και αποστολών. Απέκτησε μεγάλη εμπειρία στον τομέα των διεθνών μεταφορών, η οποία σε συνδυασμό με τη μετέπειτα εξειδίκευσή της στην πολιτική δικονομία και το διεθνές δίκαιο, της επέτρεψαν να φέρει εις πέρας με μεγάλη επιτυχία υποθέσεις του διεθνούς εμπορίου ενώπιον των Ελληνικών Δικαστηρίων.

Η σημασία των INCOTERMS στο διεθνές εμπόριο

Όταν συνάπτεται σύμβαση για την αγοροπωλησία αγαθών στο διεθνές εμπόριο, τα μέρη έχουν το δικαίωμα να διαπραγματεύονται ελεύθερα τους ειδικούς όρους όσον αφορά την τιμή, την ποσότητα, τις ιδιότητες, κ.λπ., καθώς και τη μεταφορά, τους κινδύνους και την παράδοση των εμπορευμάτων. Οι επιχειρήσεις που εμπλέκονται στις εξαγωγές, ωστόσο, είναι συχνά αντιμέτωπες με διαφορετικές ερμηνείες των εθνικών εμπορικών πρακτικών. Για να ελέγξουν αστάθμητους παράγοντες και αβεβαιότητες, τα μέρη της σύμβασης μπορούν να χρησιμοποιήσουν τους όρους που είναι γνωστοί ως Incoterms, οι οποίοι προσφέρουν μια σειρά από ενιαίους διεθνείς κανόνες κοινής κατανόησης για περισσότερες χώρες. Συγκεκριμένα, οι Incoterms που μπορούν να συμφωνηθούν από τα μέρη καθορίζουν ποιο μέρος είναι υπεύθυνο για το αντίστοιχο κόστος ως προς τη μεταφορά των αγαθών, τη φόρτωση, την εκφόρτωση και τον εκτελωνισμό τους, καθώς και από ποιο σημείο κάθε συμβαλλόμενο μέρος αναλαμβάνει τον κίνδυνο της απώλειας μίας διεθνούς μεταφοράς εμπορευμάτων. Οι Incoterms δύνανται υπό προϋποθέσεις να επηρεάσουν επίσης τη βάση πάνω στην οποία υπολογίζεται η αξία των εμπορευμάτων για σκοπούς εκτελωνισμού.

ΚΠΑ – CIF – CIP – CPT – DAF – DEQ – DES – DDP – DDU – EXW – FAS – FCA – FOB

Οι Incoterms  (διεθνείς εμπορικοί όροι) έχουν συνταχθεί από το Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο στο Παρίσι και τηρούνται από τα πιο σημαντικά εμπορικά κράτη. Οι 13 Incoterms που χρησιμοποιούνται σήμερα παρατίθενται και εξηγούνται στη συνέχεια ανάλογα με το μέτρο της ευθύνης του πωλητή. Η χρήση των Incoterms είναι προαιρετική και θα πρέπει να συμφωνείται μεταξύ των μερών. Οι Incoterms που χρησιμοποιούνται πιο συχνά στην πράξη είναι οι ex works («εκ του εργοστασίου»), fob («ελεύθερο επί του πλοίου») και CIF («κόστος, ασφάλεια και ναύλος»).

Ομάδα Ε Incoterms 

EXW – Ex Works  (Εκ του Εργοστασίου): Ο διεθνής εμπορικός όρος με την ονομασία “Εκ του Εργοστασίου” υποδηλώνει ότι o πωλητής εκπληρώνει την υποχρέωσή του για παράδοση, όταν έχει θέσει τα εμπορεύματα στη διάθεση του αγοραστή στις εγκαταστάσεις του (π.χ. στο εργοστάσιο, την αποθήκη, κ.λπ.), χωρίς να είναι υπεύθυνος για τη φόρτωση των εμπορευμάτων στο όχημα που απέστειλε ο αγοραστής με αυτόν τον σκοπό. Ο αγοραστής αναλαμβάνει όλα τα έξοδα και τους κινδύνους που προκύπτουν από την παραλαβή των εμπορευμάτων από τις εγκαταστάσεις του πωλητή μέχρι την άφιξή τους στον τόπο προορισμού. Ο όρος αυτός συνεπάγεται τις ελάχιστες υποχρεώσεις για τον πωλητή.

Ομάδα F Incoterms 

FAS – Free Alongside Ship (Ελεύθερο Παράπλευρα του Πλοίου): “Ελεύθερο παράπλευρα του πλοίου” σημαίνει ότι ο πωλητής εκπληρώνει την υποχρέωση του, όταν τα εμπορεύματα έχουν τοποθετηθεί απ’αυτόν παράπλευρα στο πλοίο, στην αποβάθρα ή στη φορτηγίδα, στο λιμάνι φόρτωσης. Ο αγοραστής στο πλαίσιο αυτού του όρου αναλαμβάνει όλα τα έξοδα και τον κίνδυνο απώλειας ή ζημίας των εμπορευμάτων από τη στιγμή που αυτά εναποτίθενται από τον πωλητή σε θέση παράπλευρα στο πλοίο. Ο όρος FAS επιβαρύνει τον αγοραστή με τον εκτελωνισμό των εμπορευμάτων προς εξαγωγή.

FCA – Free Carrier (Ελεύθερο στο Μεταφορέα): “Ελεύθερο στο μεταφορέα” σημαίνει ότι ο πωλητής εκπληρώνει την υποχρέωση του, όταν παραδώσει τα εμπορεύματα στο μεταφορέα, ο οποίος έχει επιλεγεί και υποδειχθεί από τον αγοραστή, στον συμφωνηθέντα τόπο ή σημείο.

FOB – Free on Board (Ελεύθερο επί του πλοίου): “Ελεύθερο επί του πλοίου” σημαίνει ότι ο πωλητής εκπληρώνει την υποχρέωση του, όταν τα εμπορεύματα έχουν φορτωθεί πάνω στο πλοίο στο λιμάνι φόρτωσης. Ο αγοραστής αναλαμβάνει όλα τα έξοδα και τους κινδύνους απώλειας ή ζημίας των εμπορευμάτων από το σημείο αυτό και μετά. Ο όρος FOB επιβάλλει στον πωλητή την υποχρέωση να εκτελωνίσει τα εμπορεύματα προς εξαγωγή.

Ομάδα C Incoterms 

CFR – Cost and Freight (Αξία και Ναύλος): “Αξία και Ναύλος” σημαίνει ότι ο πωλητής πρέπει να καταβάλει τα απαραίτητα έξοδα και τον ναύλο για τη μεταφορά των εμπορευμάτων μέχρι το κατονομαζόμενο λιμάνι προορισμού. Ο δε κίνδυνος απώλειας ή ζημίας των εμπορευμάτων και όλα τα ενδεχόμενα πρόσθετα έξοδα που οφείλονται σε γεγονότα τα οποία θα επέλθουν μετά τον χρόνο παράδοσης των εμπορευμάτων επί του πλοίου, μεταβιβάζονται από τον πωλητή στον αγοραστή, όταν το εμπόρευμα έχει φορτωθεί στο πλοίο στο λιμάνι φόρτωσης. Η υποχρέωση εκτελωνισμού προς εξαγωγή επιβαρύνει τον πωλητή.

CIF – Cost, Insurance and Freight (Αξία, Ασφάλεια και Ναύλος): “Αξία, ασφάλεια και Ναύλος” σημαίνει ότι ο πωλητής έχει τις ίδιες υποχρεώσεις με αυτές του όρου CFR, αλλά επιπλέον υποχρεούται να προσκομίσει στον αγοραστή ένα ασφαλιστήριο θαλάσσιας μεταφοράς, προς κάλυψη των κινδύνων του αγοραστή για απώλεια ή ζημία των εμπορευμάτων κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους. Ο πωλητής συνάπτει τη σύμβαση ασφάλισης και καταβάλλει το ασφάλιστρο, ενώ το ασφαλιστήριο αρκεί να έχει μόνον τις βασικές καλύψεις.

CPT – Carriage paid to… (Μεταφορά πληρωμένη μέχρι…): “Μεταφορά πληρωμένη μέχρι…” σημαίνει ότι ο πωλητής πληρώνει το ναύλο μεταφοράς των εμπορευμάτων μέχρι τον προορισμό που αναγράφεται. Ο κίνδυνος απώλειας ή ζημίας των εμπορευμάτων, καθώς επίσης και όλα τα πρόσθετα έξοδα που οφείλονται σε γεγονότα που επέρχονται μετά το χρόνο παράδοσης των εμπορευμάτων στον μεταφορέα, μετατίθεται από τον πωλητή στον αγοραστή, όταν τα εμπορεύματα παραδοθούν στον μεταφορέα που θα εκτελέσει την μεταφορά.

CIP – Carriage and insurance paid to… (Μεταφορά και ασφάλεια πληρωμένη μέχρι…): “Μεταφορά και ασφάλεια πληρωμένη μέχρι…” σημαίνει ότι ο πωλητής έχει τις ίδιες υποχρεώσεις με αυτές του όρου CPΤ, αλλά με πρόσθετη υποχρέωση να προσκομίσει ένα ασφαλιστήριο μεταφοράς στον αγοραστή, προς κάλυψη των κινδύνων του τελευταίου για απώλεια ή ζημία των εμπορευμάτων κατά τη διάρκεια της μεταφοράς. Ο πωλητής συνάπτει τη σύμβαση ασφάλισης και καταβάλλει το ασφάλιστρο, ενώ υποχρέωσή του είναι μόνον να έχει τις βασικές καλύψεις. Ο εκτελωνισμός προς εξαγωγή επιβαρύνει τον πωλητή.

Ομάδα D Incoterms 

DAF – Deliverd at Frontier… (Παραδοτέο στα σύνορα…): “Παραδοτέο στα σύνορα…” σημαίνει ότι ο πωλητής εκπληρώνει την υποχρέωσή του για παράδοση, όταν τα εμπορεύματα έχουν τεθεί στη διάθεση του αγοραστή, εκτελωνισμένα προς εξαγωγή, στο συμφωνηθέν σημείο στα σύνορα, πριν από το συνοριακό τελωνείο της συνορεύουσας χώρας. Η μεταβίβαση της κυριότητας λαμβάνει χώρα στα σύνορα, ενώ ο αγοραστής φέρει τον κίνδυνο και τα έξοδα της εκφόρτωσης των εμπορευμάτων, του εκτελωνισμού τους και της περαιτέρω μεταφοράς τους.

DES – Delivered Ex Ship… (Παραδοτέο εκ του πλοίου…): “Παραδοτέο εκ του πλοίου…” σημαίνει ότι ο πωλητής εκπληρώνει την υποχρέωση του για παράδοση, όταν τα εμπορεύματα έχουν τεθεί στη διάθεση του αγοραστή επί του πλοίου στον τόπο αφίξεως, μη εκτελωνισμένα προς εισαγωγή. Ο πωλητής υποχρεούται να αναλάβει όλα τα έξοδα και τους κινδύνους που σχετίζονται με τη μεταφορά των εμπορευμάτων μέχρι το λιμάνι προορισμού, ενώ η εκφόρτωση και ο εκτελωνισμός εξαγωγής βαρύνει τον αγοραστή.

DEQ – Delivered Ex Quay… (Παραδοτέο εκ της προκυμαίας…): Παραδοτέο εκ της προκυμαίας…” σημαίνει ότι ο πωλητής εκπληρώνει την υποχρέωση του για παράδοση, όταν θέσει τα εμπορεύματα στη διάθεση του αγοραστή επί της προκυμαίας (αποβάθρας), στο αναφερόμενο λιμάνι προορισμού. Ο πωλητής αναλαμβάνει τον κίνδυνο και τα έξοδα εκτελωνισμού και μεταφοράς μέχρι και αυτό το σημείο.

DDU – Delivered Duty Unpaid… (Παραδοτέο, δασμός απλήρωτος…): “Παραδοτέο, δασμός απλήρωτος…” σημαίνει ότι ο πωλητής εκπληρώνει την υποχρέωση του για παράδοση, όταν θέσει τα εμπορεύματα στη διάθεση του αγοραστή, στον αναφερόμενο τόπο στη χώρα άφιξης των εμπορευμάτων, ενώ αναλαμβάνει τον κίνδυνο και τα έξοδα μεταφοράς των εμπορευμάτων μέχρι το σημείο αυτό, με την εξαίρεση όμως του κόστους εκτελωνισμού εισαγωγής.

DDP – Delivered Duty Paid… (Παραδοτέο, δασμός πληρωμένος…): “Παραδοτέο, δασμός πληρωμένος” σημαίνει ότι ο πωλητής εκπληρώνει την υποχρέωση του για παράδοση, όταν θέσει τα εμπορεύματα στη διάθεση του αγοραστή, στον αναφερόμενο τόπο στη χώρα άφιξης. Ο πωλητής αναλαμβάνει τους κινδύνους και τα έξοδα συμπεριλαμβανομένου του εκτελωνισμού. Μπορούμε να πούμε ότι οι όροι EXW και DDP είναι ακριβώς αντίθετοι ως προς το βάρος των υποχρεώσεων που επιβάλουν στον αγοραστή και στον πωλητή αντίστοιχα. Ήτοι, ο πιο ευνοϊκός για τον πωλητή όρος είναι ο EXW, για τον δε αγοραστή ο DDP.