Εταιρικό δίκαιο στην Ελλάδα
4 Ιανουαρίου 2016
Το Γραφείο μας εξειδικεύεται στην ίδρυση-σύσταση εταιρειών και υποκαταστημάτων ξένων εταιρειών στην Ελλάδα.
Εταιρικό δίκαιο στην Ελλάδα
Η νομική μορφή μίας εταιρείας πρέπει να επιλέγεται πριν από τη σύστασή της, κατόπιν μελέτης, η οποία θα λάβει υπόψη όλους τους παράγοντες της επιχειρηματικής δραστηριότητας που θα αποτελέσει αντικείμενο της εταιρείας, σε συνδυασμό με το φορολογικό καθεστώς στο οποίο η εταιρεία θα υποβληθεί. Η κλασική προσωπική εταιρία συνήθως δεν ενδείκνυται για εταιρίες που θα έχουν μεγάλο τζίρο καθώς το ρίσκο της ευθύνης είναι σημαντικό. Η σωστή επιλογή της μορφής της υπό σύσταση εταιρείας αποτελεί καθοριστικό στοιχείο για την επίτευξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Κάθε περίπτωση είναι ειδική, γι’αυτό και οι ακόλουθες πληροφορίες είναι γενικευμένες, παρέχονται μόνον ενδεικτικά και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν, σε καμία περίπτωση, τις ειδικές συμβουλευτικές υπηρεσίες που παρέχονται από το Γραφείο μας.
Ανώνυμη εταιρία
Μπορεί να ιδρυθεί από έναν ή περισσότερους μετόχους. Δεν υπάρχει καμία δεσμευτική διάταξη για το ύψος της συμμετοχής εκάστου εταίρου.
Οι ιδρυτές της ανώνυμης εταιρίες μπορεί να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 18 ετών (άρθρο 127, Ελληνικού Αστικού Κώδικα, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 3 του Ν. 1329/83). Ανήλικοι επιτρέπεται να ιδρύσουν Α.Ε. μόνο με την έγκριση του δικαστηρίου.
Το ελάχιστο κεφάλαιο από το τέλος του 2012 πρέπει να είναι ίσο ή ανώτερο των 24.000 ευρώ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, ο νόμος απαιτεί πολύ μεγαλύτερο κεφάλαιο. Έτσι, σύμφωνα με τους Νόμους 1297/72 και 2166/93, η Α.Ε. που θα προκύψει από μια συγχώνευση ή αναδιοργάνωση πρέπει να έχει μετοχικό κεφάλαιο τουλάχιστον 300.000 ευρώ, για να μπορεί να έχει τα οφέλη των συγκεκριμένων νόμων.
Βασικά χαρακτηριστικά της Α.Ε.:
• Σχετικά υψηλό επίπεδο του κεφαλαίου που απαιτείται για την ίδρυση
• Το κεφάλαιο πρέπει να είναι εκφρασμένο σε ίσες μονάδες που σχηματίζουν τις μετοχές
• Αυστηρές απαιτήσεις όσον αφορά την δημοσιότητα κατά την σύσταση και την όλη ύπαρξη της εταιρείας
• Σκοπός μακρόχρονης δραστηριοποίησης (συνήθως 50 + ετών)
• Περιορισμένη ευθύνη των μετόχων
• Αποφάσεις λαμβάνονται με πλειοψηφία
• Ύπαρξη δύο βασικών οργάνων (Γενική Συνέλευση, Διοικητικό Συμβούλιο)
• Η ίδρυση της Α.Ε. γίνεται μόνο συμβολαιογραφικά
Εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (Ε.Π.Ε.)
Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.3190/1955, η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης είναι μια εμπορική εταιρεία, ακόμη και αν σκοπός της δεν είναι εμπορικός. Συγκεκριμένα είδη επιχειρήσεων δεν μπορούν, ωστόσο, να ασκηθούν μέσω αυτής της νομικής μορφής (τραπεζικές, ασφαλιστικές, εταιρίες χρηματοδοτικής μίσθωσης, αθλητικές κλπ.).
Εδώ και κάποια χρόνια το ελάχιστο κεφάλαιο είναι μηδενικό. Δεν υπάρχει όριο για το ύψος του εταιρικού κεφαλαίου.
Σύμφωνα με το άρθρο 43α του Ν. 3190/1955, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 2 του Προεδρικού Διατάγματος 279/1993, ένα και μόνο φυσικό πρόσωπο μπορεί να συστήσει μια εταιρεία περιορισμένης ευθύνης ή μια εταιρεία περιορισμένης ευθύνης που έχει ήδη ιδρυθεί μπορεί να μετατραπεί σε μονοπρόσωπη. Μια μονοπρόσωπη ΕΠΕ είναι, ωστόσο, άκυρη, αν το ιδρυτικό μέλος (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) είναι επίσης μοναδικός εταίρος σε άλλη μονοπρόσωπη εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, ή έχει συσταθεί με μοναδικό εταίρο μία άλλη μονοπρόσωπη ΕΠΕ.
Βασικά χαρακτηριστικά της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης:
• Δεν απαιτείται κεφάλαιο κατά την ίδρυση, δυνατότητα εισφορών σε είδος
• Το κεφάλαιο εκφράζεται σε εταιρικές μερίδες, κάθε δε εταιρικό μερίδιο πρέπει να είναι πολλαπλάσιο των 30 ευρώ
• Ειδικές απαιτήσεις όσον αφορά την δημοσίευση κατά την σύσταση και κατά τη λειτουργία της εταιρείας
• Ορισμένη διάρκεια, αλλά η παράλειψη καθορισμού ορισμένης διάρκειας δε συνιστά λόγο ακυρότητας της εταιρείας
Περιορισμένη ευθύνη των εταίρων
1. Αποφάσεις λαμβάνονται με πλειοψηφία τουλάχιστον του 50% των εταίρων, που εκπροσωπούν περισσότερο από το ήμισυ του συνολικού κεφαλαίου
2. Ύπαρξη δύο οργάνων (συνέλευση των εταίρων, διαχειριστές)
3. Η ίδρυση της ΕΠΕ είναι δυνατή μόνο συμβολαιογραφικά.
Ετερόρρυθμη εταιρεία (Ε.Ε.)
Τουλάχιστον δύο πρόσωπα μπορούν να έλθουν σε συμφωνία και να επιδιώξουν ένα κοινό σκοπό, προκειμένου να σχηματίσουν μία ετερόρρυθμη εταιρία, ένας εκ των οποίων ευθύνεται με ολόκληρη την περιουσία του, και ο άλλος μέχρι το μερίδιο της συμμετοχής του.
Τα ιδρυτικά μέλη της ετερόρρυθμης εταιρείας μπορεί να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 18 ετών (άρθρο 127 ΑΚ, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 3 του Ν. 1329/83). Οι ανήλικοι επιτρέπεται να ιδρύσουν ΕΕ με την έγκριση του δικαστηρίου.
Βασικά χαρακτηριστικά της ετερόρρυθμης εταιρίας (Ε.Ε.):
• Δεν προβλέπεται εκ του νόμου η ύπαρξη ελάχιστου κεφαλαίου
• Διαφοροποίηση ευθύνης μεταξύ του ομορρύθμου και ετερορρύθμου εταίρου. Οι ομόρρυθμοι εταίροι φέρουν από κοινού απεριόριστη ευθύνη για τις υποχρεώσεις της εταιρίας, ενώ η ευθύνη των ετερόρρυθμων εταίρων είναι περιορισμένη στο ποσό που έχουν επενδύσει στην εταιρεία.
• Η ετερόρρυθμη εταιρεία (ΕΕ) μπορεί να ιδρυθεί με απλό ιδιωτικό συμφωνητικό.
Ομόρρυθμη εταιρία (Ο.Ε.)
Τουλάχιστον δύο πρόσωπα πρέπει να έλθουν σε συμφωνία να επιδιώξουν ένα κοινό στόχο (άρθρο 741 Αστικού Κώδικα), προκειμένου να σχηματίσουν μία ομόρρυθμη εταιρία. Τα ιδρυτικά μέλη της ομόρρυθμης εταιρείας μπορεί να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 18 ετών (άρθρο 127 ΑΚ, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 3 του Ν. 1329/83). Οι ανήλικοι επιτρέπεται να ιδρύσουν ΟΕ με την έγκριση του δικαστηρίου..
Βασικά χαρακτηριστικά της ομόρρυθμης εταιρείας (Ο.Ε.) στην Ελλάδα:
• Δεν προβλέπεται εκ του νόμου η ύπαρξη ελάχιστου κεφαλαίου
• Όλοι οι εταίροι σε μια ομόρρυθμη εταιρεία είναι αλληλεγγύως και εις ολόκληρον υπεύθυνοι με όλα τα περιουσιακά τους στοιχεία για όλες τις υποχρεώσεις της Εταιρίας. Το γεγονός αυτό καθιστά την Ο.Ε. την πλέον φερέγγυα, μεταξύ των υπολοίπων εταιρειών.
• Η ευθύνη των εταίρων για τις υποχρεώσεις της εταιρείας που μπορούν ενδεχομένως να προκύψουν δεν παύει με την λύση της εταιρείας
• Η ομόρρυθμη εταιρεία (ΟΕ) μπορεί να ιδρυθεί με απλό ιδιωτικό συμφωνητικό
Ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρία (IKE)
Η ΙΚΕ αποτελεί νέα, σχετικά, νομική μορφή που εισήχθη με το ν. 4072/2012 στην ελληνική νομοθεσία. Πρόκειται για μια εταιρία που κατέχει περιορισμένη ευθύνη στους εταίρους της, ενώ μπορεί να ιδρυθεί με εταιρικό κεφάλαιο ίσο με ένα ευρώ (1€). Το χαρακτηριστικό αυτό βασίζεται στο γεγονός ότι οι εταίροι μπορούν να συμμετέχουν στην εταιρεία αυτή με κεφαλαιακές, εξωκεφαλαιακές ή με εγγυητικές εισφορές. Οι κεφαλαιακές εισφορές είναι οι «κλασικές» παροχές σε χρήμα ή σε είδος, η οποίες αποτιμώνται άμεσα στο κεφάλαιο της εταιρείας, και είναι γνωστές και από τις εταιρικές μορφές της ΑΕ και της ΕΠΕ. Οι εξωκεφαλαιακές εισφορές αποτελούν παροχές μη άμεσα αποτιμητές, όπως π.χ. απαιτήσεις που προκύπτουν από ανάληψη υποχρέωσης, εκτέλεσης εργασιών ή παροχής υπηρεσιών. Οι εισφορές αυτές συναντώνται κυρίως στις προσωπικές εταιρίες, ωστόσο, ακόμη και αν το κεφάλαιο της Ι.Κ.Ε. αποτελείται μόνο από τέτοιες, δεν μπορεί να αποβάλει τον κυρίως κεφαλαιουχικό της χαρακτήρα.
Ένα νέο στοιχείο της Ι.Κ.Ε. είναι οι εγγυητικές εισφορές. Αυτές είναι εισφορές που συνίστανται στην ανάληψη ευθύνης έναντι των τρίτων για τα χρέη της εταιρείας μέχρι το ποσό που ορίζεται στο καταστατικό. Ο εταίρος που παρέχει εγγυητική εισφορά θεωρείται ότι δηλώνει υπεύθυνα ότι είναι σε θέση και ότι θα καταβάλει κάθε προσπάθεια, ώστε να είναι σε θέση κατά πάντα χρόνο, να προβεί στις καταβολές των χρεών της εταιρείας μέχρι το ποσό του προηγούμενου εδαφίου», δηλαδή μέχρι του ποσού ανάληψης της ευθύνης του. Έτσι, προκύπτει η δυνατότητα για ίδρυση εταιρίας χωρίς εξαρχής καταβεβλημένα κεφάλαια, αλλά με εκτίμηση μελλοντικών κερδών.
Βασικά χαρακτηριστικά της ΙΚΕ:
• Δεν απαιτείται κεφάλαιο κατά την ίδρυση.
• Εναλλακτικές δυνατότητες σχηματισμού του κεφαλαίου και με εξωκεφαλαιακές ή εγγυητικές εισφορές.
• Ιδρύεται και με ιδιωτικό συμφωνητικό.
• Η ίδρυση γίνεται αποκλειστικά μέσω της υπηρεσίας μιας στάσης του ΓΕΜΗ.
Το υποκατάστημα ξένης εταιρείας στην Ελλάδα
Οι προϋποθέσεις για τη λειτουργία υποκαταστήματος αλλοδαπής εταιρείας στην Ελλάδα ρυθμίζεται στο άρθρο 50 του ν. 2190/20 και στα άρ. 57-58 του Ν. 3190/55, σύμφωνα με τα οποία, προκειμένου για την ίδρυση υποκαταστήματος ξένης εταιρίας στην Ελλάδα, πρέπει να ληφθεί ένας ελληνικός αριθμός φορολογικού μητρώου από την Δ.Ο.Υ. στην οποία υπάγεται το υποκατάστημα, με το οποίο (ΑΦΜ) μπορεί στη συνέχεια να αρχίσει επιχειρηματική δραστηριότητα, ενώ πρέπει να υποβληθεί αίτηση με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά στο αρμόδιο επιμελητήριο για την ίδρυση του υποκαταστήματος.
Το Γραφείο μας διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην ίδρυση αλλοδαπών καταστημάτων στην Ελλάδα, ιδίως ιταλικών και γαλλικών εταιριών. Οι ξένες ανώνυμες εταιρίες και εταιρίες περιορισμένης ευθύνης πρέπει να τηρούν βιβλία τρίτης κατηγορίας.