Η προϋπάρχουσα του Ν. 4738/2020 διαδικασία εξυγίανσης του άρθρου 99 ΠτΚ

Μεταξύ των  Προπτωχευτικών διαδικασίων, που αποσκοπούν στην πρόληψη της πτώχευσης είναι η νέα (Ν.4013/2011) διαδικασία εξυγίανσης (άρθρα 99-106ια Πτωχευτικού Κώδικα, εφεξής ΠτΚ, Ν.3588/2007) με κατάργηση της διαδικασίας συνδιαλλαγής, που προβλεπόταν στα άρθρα 99-106 ΠτΚ (είχε αντικαταστήσει τον προπτωχευτικό συμβιβασμό με την κατάργηση των άρθρων 44 και 45 Ν.1892/1990). Αποσκοπεί στη διατήρηση, αξιοποίηση, αναδιάρθρωση και ανόρθωση της επιχείρησης, μέσω της επίτευξης συμφωνίας μεταξύ του οφειλέτη και της πλειοψηφίας των πιστωτών, χωρίς να παραβλάπτεται η συλλογική ικανοποίηση των πιστωτών.

Την διαδικασία εξυγίανσης μπορεί να την ζητήσει ο οφειλέτης (φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που έχει πτωχευτική ικανότητα) με αίτηση στο Πτωχευτικό Δικαστήριο, μόνο αν βρίσκεται σε παρούσα ή επαπειλούμενη αδυναμία εκπλήρωσης των ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεων του κατά τρόπο γενικό.

Τα διάφορα μετέχοντα πρόσωπα στην διαδικασία εξυγίανσης είναι τα εξής:

• Ο εμπειρογνώμονας (πιστωτικό ίδρυμα, ελεγκτής ή ελεγκτικό γραφείο και για οφειλέτη φυσικό πρόσωπο και ελεγκτής μέλος Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος) είναι πρόσωπο επιλογής του οφειλέτη, που συντάσσει έκθεση, η οποία υποχρεωτικά με τον νέο νόμο συνοδεύει την αίτηση του οφειλέτη προς το Πτωχευτικό Δικαστήριο, στηρίζει την σοβαρότητα αυτής και αποσκοπεί στην αποφυγή καταχρηστικών και προσχηματικών αιτήσεων. Επίσης ο εμπειρογνώμονας θα κληθεί να γνωματεύσει για το αν η συμφωνία εξυγίανσης, που θα τεθεί υπόψη των πιστωτών και στη συνέχεια του Δικαστηρίου, πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου.
• Ο μεσολαβητής είναι όργανο της διαδικασίας εξυγίανσης, που διορίζεται για την διευκόλυνση επίτευξης συμφωνίας μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών. Ο διορισμός του είναι αναγκαίος, όταν η σύναψη της συμφωνίας μεθοδεύεται εντός της διαδικασίας με συνέλευση των πιστωτών.
• Ο ειδικός εντολοδόχος, διορίζεται από το Δικαστήριο, που ορίζει τα καθήκοντα του σχετικά με την διαφύλαξη της περιουσίας του οφειλέτη, την διενέργεια ειδικών διαχειριστικών πράξεων και την επίβλεψη της εκτέλεσης της συμφωνίας εξυγίανσης. Ουσιαστικά επιτελεί καθήκοντα συνδίκου κατά την έννοια του Κανονισμού 1346/2000.

Τα αποτελέσματα του ανοίγματος της διαδικασίας εξυγίανσης δεν προβλέπονται απευθείας από τον νόμο. Δεν επέρχεται, δηλαδή, κάτι αντίστοιχο προς την πτωχευτική απαλλοτρίωση, την αναστολή των ατομικών διώξεων, την λύση του νομικού προσώπου. Δεν υπάρχουν θεσμοί πτωχευτικής διεκδίκησης ή πτωχευτικής ανάκλησης. Δεν υπάρχει διαδικασία αναγγελίας και επαλήθευσης των πιστώσεων. Η επιχείρηση συνεχίζεται κανονικά. Μπορούν όμως να διαταχθούν προληπτικά μέτρα από το Δικαστήριο κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων περί αναστολής των ατομικών μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης και απαγόρευσης διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων. Με τον Ν.4072/2012, οι απαιτήσεις των εργαζομένων δεν υπόκεινται στην αναστολή, εκτός αν τις υπαγάγει το Δικαστήριο για σπουδαίο λόγο και για ορισμένο χρόνο, οι δε λοιπές απαιτήσεις μπορούν να εξαιρεθούν από τα προληπτικά μέτρα, που διατάσσει το Δικαστήριο, αν αυτό δικαιολογείται από σπουδαίο κοινωνικό λόγο (π.χ. διατροφή).

Η συμφωνία εξυγίανσης πρέπει να συναφθεί και να κατατεθεί προς επικύρωση από το πτωχευτικό δικαστήριο εντός της προθεσμίας που όρισε το δικαστήριο με την απόφαση για το άνοιγμα της διαδικασίας. Εάν μέσα στην προθεσμία αυτή δεν συναφθεί συμφωνία ή δεν κατατεθεί αίτηση για επικύρωσή της, η διαδικασία θεωρείται αυτοδικαίως λήξασα και τα λειτουργήματα των τυχόν διορισθέντων μεσολαβητή και ειδικού εντολοδόχου περαιωμένα. Τα μέρη διατηρούν τη δυνατότητα, εφόσον συνάψουν τη συμφωνία μετά την πάροδο της προθεσμίας, να ζητήσουν την άμεση επικύρωσή της σύμφωνα με το άρθρο 106β του Νόμου.